ตามแผนยุทธศาสตร์มหาวิทยาลัยราชภัฏเพื่อการพัฒนาท้องถิ่น ระยะ 20 ปี โดย ปี 2567 มีเป้าประสงค์ในการสร้างมหาวิทยาลัยเป็นศูนย์ต้นแบบของใช้ทรัพยากรธรรมชาติให้เกิดประโยชน์ที่หลากหลายปราศจากเศษเหลือและของเสียจากอุตสาหกรรมในชุมชน การเกษตรกรรม อาหาร เพื่อลดการสูญเสียที่เกิดขึ้นในขั้นตอนก่อนถึงผู้บริโภค การฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและเพิ่มประสิทธิภาพการใช้ทรัพยากรอย่างชาญฉลาดบนหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โดยต้องการส่งเสริมให้เกิดการตระหนักรู้ การบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติเพื่อการผลิตให้เพียงพอและมีการใช้อย่าง มีประสิทธิภาพ มีการใช้ประโยชน์ทรัพยากรธรรมชาติโดยคำนึงถึงขีดจ้ากัดและวางแผนศักยภาพในการฟื้นตัว สร้างสมดุลระหว่างการอนุรักษ์และการใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืนและเป็นธรรมในพื้นที่ชุมชน มีการบริหารจัดการอย่างสมดุล ยกระดับพื้นที่สู่การเป็นศูนย์เรียนรู้ชุมชนต้นแบบด้านการบริหารจัดการกิจกรรมทางเศรษฐกิจให้เหมาะสมกับศักยภาพทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่ บริหารจัดการทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน แก้ปัญหาความขัดแย้งด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ภายใต้หลักคิดเศรษฐกิจพอเพียง
มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี ได้จัดกิจกรรมหนุนเสริมในการจัดการป่าชุมชนบ้านโค้งตาบาง ตั้งแต่ปี 2556 โดยดำเนินการร่วมกับสำนักงานเขตป่าไม้เพชรบุรี เทศบาลตำบลท่าไม้รวกจัดทำโครงการพัฒนาการเรียนรู้และเสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชน โดยการบริหารจัดการป่าชุมชนสู่การท่องเที่ยวเชิงนิเวศชุมชน เพื่อแก้ปัญหาให้แก่ชุมชนบ้านโค้งตาบางอย่างเป็นระบบ ให้สามารถเป็นต้นแบบการบริหารจัดการป่าชุมชนของจังหวัดเพชรบุรี โดยการให้ความรู้เกี่ยวกับป่าไม้และกฎหมายสำคัญเกี่ยวกับป่าไม้ที่ควรทราบด้วยเทคนิค AIC ที่มุ่งเน้นให้ผู้เข้ารับการอบรมได้รับความรู้ ความเข้าใจ จากการประชุมกลุ่มย่อย การนำเสนอผลงาน และการลงมือปฏิบัติจริง ทำให้ผู้เข้าร่วมอบรมมีความรู้ความเข้าใจมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะเรื่องกฎหมาย ซึ่งจะทำให้ชุมชนสามารถอยู่ร่วมกับป่าไม้ได้โดยใช้ประโยชน์ร่วมกัน เกิดการพึ่งพาอาศัย ความรักและหวงแหนในทรัพยากรป่าไม้
จากเป้าประสงค์ของแผนยุทธศาสตร์มหาวิทยาลัยราชภัฏเพื่อการพัฒนาท้องถิ่น ระยะ 20 ปี มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี จึงเล็งเห็นถึงศักยภาพและความสอดคล้องของเป้าหมายในการพัฒนาชุมชนบ้านโค้งตาบาง ให้เกิดเป็นศูนย์การเรียนรู้เพื่อการบริหารจัดการทรัพยากรชุมชนอย่างยั่งยืน จึงจัดทำการโครงการยกระดับศูนย์การเรียนรู้ป่าชุมชนบ้านโค้งตาบาง สู่ชุมชนคาร์บอนเครดิตแบบครบวงจรขึ้น โดยมุ่งเน้นการพัฒนาชุมชนให้เป็นศูนย์เรียนรู้แบบครบวงจร สามารถเป็นแหล่งศึกษาดูงานระดับประเทศ โดยใช้กระบวนการพัฒนาตามองค์ประกอบของการเป็นศูนย์เรียนรู้ 7 ด้าน ดังนี้
1) การจัดทำข้อมูล/ชุดความรู้ เรื่องการจัดการขยะชุมชน โดยนำองค์ความรู้ในตัวบุคคลมาเรียบเรียงให้เป็นระบบ เป็นหมวดหมู่ สามารถทำความเข้าใจได้และพร้อมต่อการนำไปใช้ประโยชน์
2) การพัฒนาศักยภาพบุคลากรภายในชุมชน ให้สามารถบอกเล่าหรือถ่ายทอดข้อมูล ชุดความรู้แก่ผู้มาเรียนรู้ได้อย่างน่าสนใจ
3) การออกแบบและการจัดลำดับขั้นตอน วิธีการจัดกระบวนการเรียนรู้ รูปแบบการเผยแพร่ การนำข้อมูล เนื้อหาความรู้มาถ่ายทอดให้กับผู้ที่สนใจ เช่น การลำดับเรื่องราว เหตุการณ์ที่นำเสนอ การจัดทำกิจกรรมสาธิต เป็นต้น
4) การออกแบบกิจกรรมและกระบวนการที่จะทำให้เกิดการเรียนรู้ เช่น การจัดกิจกรรมที่เน้นการเรียนรู้จากการลงมือทำ การเรียนรู้ผ่านประสบการณ์จริง เป็นต้น
5) การพัฒนาสื่อรูปแบบต่าง ๆ ที่ทำให้การเรียนรู้มีประสิทธิภาพมากกว่าการได้ฟังบรรยายเพียงอย่างเดียว เช่น อุปกรณ์สาธิต สิ่งของจริง (ของจริง) ป้ายข้อมูล โมเดลจำลอง วีดีทัศน์ เป็นต้น
6) การจัดการสถานที่ โดยการพัฒนาภูมิทัศน์ และฐานการเรียนรู้ จำนวน 4 ฐาน เพื่อประกอบกิจกรรมการเรียนรู้ ได้แก่
ฐานที่ 1 สเปรย์สมุนไพร
ฐานที่ 2 น้ำยาล้างจาน
ฐานที่ 3 พลังงานเชื้อเพลิง
ฐานที่ 4 คาร์บอนเครดิต
7) การออกแบบการบริหารจัดการที่เป็นระบบชัดเจน มีการวางแผนการปฏิบัติงาน การบริหารจัดการคณะทำงานที่ขับเคลื่อนงานของแหล่งเรียนรู้ การจัดการงบประมาณหรือแหล่งที่มาของรายได้ รวมไปถึงการจัดทำระบบการรับศึกษาดูงาน
1. เพื่อใช้ศักยภาพของมหาวิทยาลัยราชภัฏในการบูรณาการองค์ความรู้นวัตกรรมในการบริหารจัดการทรัพยากรในชุมชนอย่างยั่งยืนโดยการจัดการข้อมูลสำาหรับการบริหารจัดการ ให้มีฐานข้อมูลทรัพยากร และเครือข่ายบูรณาการที่รับผิดชอบดูแลทรัพยากรชุมชนอย่างยั่งยืน
2. เพื่อสร้างการตระหนักรู้ด้านการจัดการทรัพยากรในชุมชน การหมุนเวียนการใช้ประโยชน์ของทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่ให้เกิดประสิทธิภาพ
3. เพื่อพัฒนาศักยภาพบุคลากรในการใช้ทรัพยากรและการเป็นวิทยากรชุมชน
4. พัฒนายกระดับศูนย์การเรียนรู้ป่าชุมชนบ้านโค้งตาบาง สู่ชุมชนคาร์บอนเครดิตแบบครบวงจร
| # | พื้นที่ | ตำบล | อำเภอ | จังหวัด |
|---|---|---|---|---|
| 1 | ชุมชนบ้านโค้งตาบาง | ท่าไม้รวก | ท่ายาง | เพชรบุรี |
ระยะเวลาดำเนินงาน (Date)
( ไตรมาส 2) 1 มี.ค. 2568 - 31 ส.ค. 2568กลุ่มเป้าหมาย (Target)
วิธีการดำเนินงาน (Process)
ผลผลิต (Output)
ผลลัพธ์ (Outcome)
ผลกระทบ (Impact)
สิ่งแวดล้อมรายละเอียดผลกระทบ (Impact Detail)
งบประมาณที่ใช้ (Budget)
1,557.80 บาท / Bahtระยะเวลาดำเนินงาน (Date)
( ไตรมาส 3) 22 ก.ค. 2568 - 22 ก.ค. 2568กลุ่มเป้าหมาย (Target)
วิธีการดำเนินงาน (Process)
ผลผลิต (Output)
ผลลัพธ์ (Outcome)
ผลกระทบ (Impact)
รายละเอียดผลกระทบ (Impact Detail)
งบประมาณที่ใช้ (Budget)
17,717.08 บาท / Bahtระยะเวลาดำเนินงาน (Date)
( ไตรมาส 3) 1 ก.ค. 2568 - 31 ส.ค. 2568กลุ่มเป้าหมาย (Target)
วิธีการดำเนินงาน (Process)
ผลผลิต (Output)
ผลลัพธ์ (Outcome)
ผลกระทบ (Impact)
รายละเอียดผลกระทบ (Impact Detail)
งบประมาณที่ใช้ (Budget)
87,940.00 บาท / Bahtการดำเนินงานโครงการดังกล่าว ได้ดำเนินกิจกรรมตามแผนงานที่วางไว้ โดยมีผลการดำเนินงานที่สำคัญ ดังนี้
1. การจัดการและพัฒนาศูนย์การเรียนรู้
ได้จัดตั้งคณะกรรมการบริหารจัดการศูนย์การเรียนรู้ จำนวน 1 ชุด ประกอบด้วย ที่ปรึกษา ประธาน รองประธาน เลขานุการ เหรัญญิก และกรรมการ รวมทั้งสิ้น 12 คน เพื่อทำหน้าที่ขับเคลื่อนและกำกับทิศทางการดำเนินงานของศูนย์การเรียนรู้
2. การพัฒนาภูมิทัศน์และฐานการเรียนรู้
ศูนย์การเรียนรู้ได้รับการพัฒนาภูมิทัศน์และจัดทำฐานการเรียนรู้ จำนวน 4 ฐาน ได้แก่
1. ฐานสเปรย์สมุนไพร
2. ฐานน้ำยาล้างจาน
3. ฐานพลังงานเชื้อเพลิง
4. ฐานคาร์บอนเครดิต
3. การอบรมและพัฒนาศักยภาพชุมชน
มีการจัดอบรมเชิงปฏิบัติการเพื่อพัฒนาศักยภาพชุมชนบ้านโค้งตาบาง โดยมีผู้เข้าร่วมกิจกรรมจำนวน 11 คน และมีวิทยากรประจำฐานการเรียนรู้จำนวน 7 คน ประกอบด้วย
1. ฐานสเปรย์สมุนไพร จำนวนวิทยากร 2 คน
2. ฐานน้ำยาล้างจาน จำนวนวิทยากร 3 คน
3. ฐานพลังงานเชื้อเพลิง จำนวนวิทยากร 1 คน
4. ฐานคาร์บอนเครดิต จำนวนวิทยากร 1 คน
4. การผลิตและเผยแพร่องค์ความรู้ ได้จัดทำสื่อการเรียนรู้และสื่อประชาสัมพันธ์ในรูปแบบต่าง ๆ ได้แก่
1. สื่อการเรียนรู้ จำนวน 4 เรื่อง ได้แก่ เส้นทางการเดินทางไปยังศูนย์การเรียนรู้ ฐานน้ำยาล้างอเนกประสงค์ ฐานสเปรย์สมุนไพร และภาพรวมศูนย์การเรียนรู้ป่าชุมชนบ้านโค้งตาบาง
2. แผ่นพับองค์ความรู้ จำนวน 2 เรื่อง ได้แก่ น้ำยาล้างอเนกประสงค์ และสเปรย์สมุนไพร
3. พัฒนาสติ๊กเกอร์ผลิตภัณฑ์ จำนวน 2 แบบ ได้แก่ น้ำยาล้างอเนกประสงค์ และสเปรย์สมุนไพร
รวมทั้งจัดทำป้ายองค์ความรู้ทั้งแบบติดตั้งถาวรและเคลื่อนย้ายได้ พร้อมป้ายจุดเช็คอินภายในศูนย์การเรียนรู้
5. สรุปผลการดำเนินโครงการ
โครงการสามารถยกระดับศูนย์การเรียนรู้ป่าชุมชนบ้านโค้งตาบาง ให้มีความพร้อมทั้งด้านโครงสร้างพื้นฐาน ฐานกิจกรรมการเรียนรู้ และการจัดทำสื่อการเรียนรู้เพื่อรองรับการถ่ายทอดองค์ความรู้สู่สังคมในระดับชุมชนและระดับประเทศได้อย่างเป็นรูปธรรม แม้ว่าบางตัวชี้วัดยังไม่บรรลุผลตามเป้าหมายที่กำหนด แต่โครงการได้วางรากฐานสำคัญต่อการพัฒนาศูนย์การเรียนรู้สู่การเป็นแหล่งเรียนรู้คาร์บอนเครดิตครบวงจรในอนาคต
| ตัวชี้วัด | เป้าหมาย | ผลที่ได้ | รายละเอียด |
|---|---|---|---|
| 1) จำนวนชุมชนที่มีการบริหารจัดการทรัพยากรชุมชนอย่างมีประสิทธิภาพ | 1 ชุมชน | 1 ชุมชน | ชุมชนบ้านโค้งตาบาง อ.ท่ายาง จ.เพชรบุรี |
| 2) จำนวนหลักสูตรเพื่อการบริหารจัดการทรัพยากรชุมชนอย่างมีประสิทธิภาพ | 1 หลักสูตร | 0 หลักสูตร | |
| 3) จำนวนศูนย์การเรียนรู้ต้นแบบในการบริหารจัดการทรัพยากรชุมชน เป็นศูนย์กลางในการเป็นแหล่งเรียนรู้ ศึกษาและถ่ายทอดองค์ความรู้แก่คนในชุมชน | 1 ศูนย์การเรียนรู้ | 1 ศูนย์การเรียนรู้ | ศูนย์เรียนรูู้ป่าชุมชนคาร์บอนเครดิตบ้านโค้งตาบาง อ.ท่ายาง จ.เพชรบุรี |
| 4) มหาวิทยาลัยราชภัฏได้ใช้ศักยภาพในการบูรณาการองค์ความรู้หรือนวัตกรรม ร่วมกับชุมชนในการบริหารจัดการทรัพยากร การแก้ปัญหาและการใช้ประโยชน์ในพื้นที่อย่างเป็นระบบ | 1 องค์ความรู้/นวัตกรรม | 2 องค์ความรู้/นวัตกรรม | 1. องค์ความรู้การผลิตน้ำยาล้างอเนกประสงค์ "มะนาวเพชร" 2. องค์ความรู้การผลิต สเปรย์สมุนไพร |
| 5) จำนวนประชาชนในชุมชนท้องถิ่นได้รับการถ่ายทอดองค์ความรู้หรือนวัตกรรมในการบริหารจัดการทรัพยากรในชุมชน การแก้ปัญหาและการใช้ประโยชน์อย่างคุ้มค่า | 100 คน | 11 คน | อบรมเชิงปฏิบัติการพัฒนาศักยภาพชุมชนบ้านโค้งตาบางเพื่อพัฒนาศูนย์เรียนรู้ |
| 6) ร้อยละของประชาชนที่เข้าร่วมโครงการเกิดการตระหนักรู้ในการบริหารจัดการทรัพยากร การแก้ปัญหาและการใช้ประโยชน์ในพื้นที่ | ร้อยละ 30 | ร้อยละ 100 | |
| 7) ร้อยละของประชาชนที่เข้าร่วมโครงการสามารถนำองค์ความรู้หรือนวัตกรรมไปแก้ปัญหาหรือขยายผลหรือนำไปใช้ประโยชน์ | ร้อยละ 5 | ร้อยละ 5 | |
| 8) ผลตอบแทนทางสังคมจากการลงทุน (ค่า SROI) ที่คาดว่าจะเกิดขึ้น | 1 เท่า | 0 เท่า |