มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี มีพันธกิจในการส่งเสริมสร้างความเข้มแข็งชุมชนและสืบสานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ปฏิบัติภารกิจตามพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยราชภัฏ พ.ศ. 2547 มาตรา 7 ให้มหาวิทยาลัยเป็นสถาบันอุดมศึกษาเพื่อการพัฒนาท้องถิ่นที่เสริมสร้าง พลังปัญญาของแผ่นดิน ฟื้นฟูพลังการเรียนรู้ เชิดชูภูมิปัญญาของท้องถิ่น สร้างสรรค์ศิลปวิทยา เพื่อความเจริญก้าวหน้าอย่างมั่นคงและยั่งยืนของปวงชน มีส่วนร่วมในการจัดการ การบำรุงรักษา การใช้ ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างสมดุลและยั่งยืน โดยมีวัตถุประสงค์ให้ การศึกษา ส่งเสริมวิชาการและวิชาชีพชั้นสูง ทำการสอน วิจัย ให้บริการทางวิชาการแก่สังคม ปรับปรุง ถ่ายทอด และพัฒนาเทคโนโลยี ทำนุบำรุงศิลปะและวัฒนธรรม ผลิตครูและส่งเสริมวิทยฐานะครู มาตรา 8 ในการดำเนินงานเพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ตามมาตรา 7 ข้อ 8 กำหนดให้ มีภารกิจในการศึกษา วิจัย ส่งเสริมและสืบสานโครงการอันเนื่องมาจากแนวพระราชดำริ
ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2567 มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี ได้รับมอบหมายจากพลเอก สุรยุทธ์ จุลานนท์ ประธานองคมนตรี เมื่อครั้งให้ลงพื้นปฏิบัติราชการที่บ้านโป่งลึก-บางกลอย ต.ห้วยแม่เพรียง อ.แก่งกระจาน จ.เพชรบุรี และได้รับฟังการบรรยายสรุปสภาพปัจจุบันและปัญหาในพื้นที่ เมื่อวันที่ 21 มิถุนายน พ.ศ. 2566 ให้มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี ช่วยสนับสนุนส่งเสริมอาชีพของผู้สูงอายุในพื้นที่บ้านโป่งลึก – บางกลอย ตามพันธกิจของมหาวิทยาลัยฯ ในการส่งเสริมสร้างความเข้มแข็งชุมชนและสืบสานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี โดยสถาบันวิจัยและส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม จึงได้จัดทำโครงการยกระดับคุณภาพชีวิตประชาชนในพื้นที่โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ บ้านโป่งลึก-บางกลอยขึ้น ดำเนินการร่วมกับศูนย์พัฒนาราษฎรบนพื้นที่สูง ใช้กระบวนการขยายผลความสำเร็จจากกลุ่มวิสาหกิจชุมชนอัตลักษณ์ผ้าทอกะเหรี่ยงโปว์บ้านสองพี่น้อง ชุมชนที่มหาวิทยาลัยฯ ได้ส่งเสริมและสนับสนุนจนประสบความสำเร็จ เนื่องด้วยบริบทด้านวัฒนธรรม ภาษาและภูมิปัญญาที่มีความใกล้เคียงกัน สามารถสื่อสารกันได้อย่างเข้าใจและมีความไว้วางใจซึ่งกันและกัน โดยสามารถสร้างเครือข่ายกลุ่มอาชีพผ้าทอมือกะเหรี่ยงระหว่างบ้านสองพี่น้อง และบ้านบางกลอย ได้เกิดเครือข่ายผู้ผลิตสินค้าและสามารถสร้างรายได้ให้กับกลุ่มทอผ้าบ้านบางกลอยที่ได้มีการรวมกลุ่มและจัดตั้งขึ้นใหม่ เป็นจำนวน 49,950 บาท เป็นการสร้างกำลังใจให้แก่ประชาชนในการประกอบอาชีพโดยการอนุรักษ์ภูมิปัญญาดั้งเดิม ซึ่งมีแนวโน้มจะสูญหายเนื่องจากความเปลี่ยนแปลง และความเจริญที่เข้าสู่หมู่บ้าน ทำให้ภูมิปัญญาค่อยๆสูญหายจากวิถีการดำเนินชีวิตที่เปลี่ยนไป ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2568 ศูนย์พัฒนาราษฎรบนพื้นที่สูง จังหวัดเพชรบุรี ซึ่งเป็นหน่วยงานที่ปรึกษาในการดำเนินงานของศูนย์ส่งเสริมสวัสดิการสังคมชุมชนบนพื้นที่สูง จังหวัดเพชรบุรี (องค์กรสาธารณประโยชน์) เล็งเห็นว่าการดำเนินงานของมหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรีในปี 2567 ที่ผ่านมา สร้างขวัญและกำลังใจแก่ประชาชน และมีความต้องการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนตามพระราโชบายโดยแท้จริง โดยเฉพาะประชาชนกลุ่มชาติพันธุ์ที่มีความเหลื่อมล้ำทางสังคม ทั้งการศึกษา ความเป็นอยู่ และสิทธิอื่นๆ จึงขอรับการประสานงานและสนับสนุนจากมหาวิทยาลัยฯ เพื่อขยายผลการดำเนินงานในรูปแบบเครือข่ายเพราะเล็งเห็นว่าจะทำให้ชุมชนสามารถช่วยเหลือเกื้อกูลกันได้ เป็นการสร้างความเข้มแข็งและยั่งยืนในภายภาคหน้า
สถาบันวิจัยและส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม จึงเล็งเห็นถึงความสำคัญ จำเป็น และประโยชน์ที่ประชาชนจะได้รับจึงจัดทำโครงการพัฒนาคุณภาพชีวิตและยกระดับเศรษฐกิจฐานรากของชุมชนชาติพันธุ์บนพื้นที่สูงในโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดเพชรบุรี ด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่น ขึ้นเพื่อพัฒนาชุมชนใน 4 มิติ ได้แก่ เศรษฐกิจ สังคม สิ่งแวดล้อม และการศึกษา ตามแนวคิดการพัฒนาที่ยั่งยืน ซึ่งมีมีรากฐานแนวคิดเดียวกันกับปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โดยดำเนินการภายใต้ยุทธศาสตร์มหาวิทยาลัยราชภัฏเพื่อการพัฒนาท้องถิ่นภายใต้โครงการพัฒนาคุณภาพชีวิตและยกระดับเศรษฐกิจฐานราก
1 เพื่อพัฒนาศูนย์เรียนรู้ภูมิปัญญาพัฒนาคุณภาพชีวิตชุมชนกลุ่มชาติพันธ์บนพื้นที่สูงจังหวัดเพชรบุรี
2 เพื่อพัฒนากลุ่มและเชื่อมโยงเครือข่ายกลุ่มอาชีพผ้าทอกะเหรี่ยงเพื่อสร้างรายได้แก่ประชาชนชุมชนกลุ่มชาติพันธ์บนพื้นที่สูงจังหวัดเพชรบุรี ทั้ง 3 ชุมชนได้แก่ ชุมชนบ้านสองพี่น้อง ชุมชนบ้านบางกลอย และชุมชนบ้านปาเกอะญอ
3 เพื่อถ่ายทอดองค์ความรู้สู่การยกระดับผลผลิตและผลิตภัณฑ์ชุมชนโดยคงไว้ซึ่งอัตลักษณ์และภูมิปัญญาท้องถิ่น
| # | พื้นที่ | ตำบล | อำเภอ | จังหวัด |
|---|---|---|---|---|
| 1 | ชุมชนบ้านบางกลอย | ห้วยแม่เพรียง | แก่งกระจาน | เพชรบุรี |
| 2 | ชุมชนปาเกอะญอ | ป่าเด็ง | แก่งกระจาน | เพชรบุรี |
ระยะเวลาดำเนินงาน (Date)
( ไตรมาส 2) 7 ก.พ. 2568 - 7 ก.พ. 2568กลุ่มเป้าหมาย (Target)
วิธีการดำเนินงาน (Process)
ผลผลิต (Output)
ผลลัพธ์ (Outcome)
ผลกระทบ (Impact)
รายละเอียดผลกระทบ (Impact Detail)
งบประมาณที่ใช้ (Budget)
2,539.00 บาท / Bahtระยะเวลาดำเนินงาน (Date)
( ไตรมาส 3) 30 มิ.ย. 2568 - 1 ก.ค. 2568กลุ่มเป้าหมาย (Target)
วิธีการดำเนินงาน (Process)
ถ่ายทอดองค์ความรู้ในการแปรรูป “พริกกะเหรี่ยง” และ “พริกพราน” ซึ่งเป็นพืชสมุนไพรท้องถิ่น ให้กลายเป็นผลิตภัณฑ์พร้อมใช้ ได้แก่???? ซอสพริกกะเหรี่ยง????️ ซอสผัดฉ่า พริกกะเหรี่ยง-พริกพราน???? ซอสผัดกะเพรา พริกกะเหรี่ยง-พริกพราน???? จุดมุ่งหมายสำคัญของกิจกรรมนี้ คือ✅ เพิ่มมูลค่าผลผลิตการเกษตรที่มีเอกลักษณ์✅ ส่งเสริมการพัฒนาผลิตภัณฑ์จากภูมิปัญญาท้องถิ่น✅ ต่อยอดเป็นผลิตภัณฑ์ของกลุ่มวิสาหกิจชุมชน เพื่อสร้างรายได้อย่างยั่งยืน
ผลผลิต (Output)
ผลลัพธ์ (Outcome)
ผลกระทบ (Impact)
เศรษฐกิจรายละเอียดผลกระทบ (Impact Detail)
งบประมาณที่ใช้ (Budget)
38,290.00 บาท / Bahtระยะเวลาดำเนินงาน (Date)
( ไตรมาส 3) 30 มิ.ย. 2568 - 5 ก.ค. 2568กลุ่มเป้าหมาย (Target)
วิธีการดำเนินงาน (Process)
ผลผลิต (Output)
ผลลัพธ์ (Outcome)
ผลกระทบ (Impact)
เศรษฐกิจรายละเอียดผลกระทบ (Impact Detail)
งบประมาณที่ใช้ (Budget)
42,000.00 บาท / Bahtระยะเวลาดำเนินงาน (Date)
( ไตรมาส 4) 1 เม.ย. 2568 - 30 ก.ย. 2568กลุ่มเป้าหมาย (Target)
วิธีการดำเนินงาน (Process)
ผลผลิต (Output)
ผลลัพธ์ (Outcome)
กิจกรรมการยกระดับผลผลิตและผลิตภัณฑ์ชุมชนจากพริกกะเหรี่ยงและพริกพราน สามารถสร้างผลลัพธ์ที่ชัดเจนทั้งในด้านการพัฒนาศักยภาพและการสร้างเครือข่ายความร่วมมือในชุมชน ดังนี้
1) เกิดการเชื่อมโยงเครือข่ายการผลิตและการตลาดในชุมชน โดยมีกลุ่มแปรรูปสมุนไพรทำหน้าที่เป็นแกนกลาง เชื่อมระหว่าง กลุ่มผู้ปลูกสมุนไพร ที่มีศักยภาพการผลิตพริกพรานและพริกกะเหรี่ยง แต่เดิมไม่ได้จำหน่ายเชิงพาณิชย์ กับ กลุ่มแม่บ้านร้านค้า ที่มีบทบาทเป็นผู้กระจายสินค้าชุมชนแต่ไม่ได้เป็นผู้ผลิตทำให้เกิดการแลกเปลี่ยนวัตถุดิบ ความรู้ และช่องทางจำหน่ายอย่างเป็นระบบ
2) ยกระดับสมุนไพรอัตลักษณ์ให้เป็นผลิตภัณฑ์พร้อมจำหน่าย ได้แก่ พริกพรานและพริกกะเหรี่ยง ซึ่งเป็นสมุนไพรท้องถิ่นที่มีเอกลักษณ์ ได้รับการพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ เช่น ผลิตภัณฑ์ปรุงรส ซอสปรุงรส และซอสผัดปรุงสำเร็จผ่านกระบวนการปรับปรุงสูตร ตรวจสอบคุณค่าทางโภชนาการ และพัฒนาบรรจุภัณฑ์ที่สอดคล้องกับตลาดเป้าหมาย
3) เพิ่มทักษะและรายได้ให้แก่กลุ่มแปรรูปสมุนไพร โดยสมาชิกกลุ่มสามารถพัฒนาทักษะด้านการผลิต การแปรรูป การออกแบบบรรจุภัณฑ์ และการนำเสนอสินค้า สามารถสร้างรายได้ของกลุ่มมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นจากการจำหน่ายผลิตภัณฑ์ที่มีมูลค่าเพิ่มสูงกว่าการขายวัตถุดิบ
4) สร้างภาพลักษณ์ชุมชนด้านสมุนไพรอัตลักษณ์ ซึ่งพริกพรานและพริกกะเหรี่ยงได้รับการยกระดับให้เป็น “สมุนไพรอัตลักษณ์ของชุมชน” ซึ่งสะท้อนถึงภูมิปัญญาท้องถิ่นและเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรม และชุมชนได้รับการยอมรับในฐานะแหล่งผลิตสมุนไพรคุณภาพที่มีเรื่องราวและคุณค่าเพิ่ม
ผลกระทบ (Impact)
เศรษฐกิจรายละเอียดผลกระทบ (Impact Detail)
งบประมาณที่ใช้ (Budget)
38,795.49 บาท / Baht| ตัวชี้วัด | เป้าหมาย | ผลที่ได้ | รายละเอียด |
|---|---|---|---|
| 1) จำนวนแผนงาน/โครงการเพื่อยกระดับเศรษฐกิจฐานรากระดับตำบล | 5 ตำบล | 0 ตำบล | |
| 2) รายได้ครัวเรือนกลุ่มเป้าหมายที่เข้าร่วมโครงการเพิ่มขึ้น | ร้อยละ 10 | ร้อยละ 50 | |
| 3) ครัวเรือนที่เข้าร่วมโครงการสามารถสร้างนวัตกรรมทางสังคม (Paradigm shift) ที่มีการยกระดับคุณภาพชีวิต | 5 นวัตกรรม/ชุมชน | 0 นวัตกรรม/ชุมชน | |
| 4) ผลิตภัณฑ์ที่เกิดจากการพัฒนา | 8 ผลิตภัณฑ์ | 3 ผลิตภัณฑ์ | 1. ผ้าทอมือจากสีธรรมชาติทอด้วยเทคนิคการมัดหมี่ 2. ซอสพริกกะเหรี่ยงปรุงรส 3. ซอสผัดปรุงสำเร็จสูตรพริกกะเหรี่ยง |
| 5) จำนวนผู้ยื่นผลงานทางวิชาการการรับใช้สังคม | 8 คน | 0 คน | |
| 6) ร้อยละความสุขมวลรวม (GVH) ของครัวเรือนที่เข้าร่วมโครงการ | ร้อยละ 41 | ร้อยละ 0 | |
| 7) รายงานความสุขมวลรวม (GVH) | 1 รายงาน | 0 รายงาน | |
| 8) รายงานการประเมินผลกระทบทางสังคมจากการลงทุน (SROI) | 1 รายงาน | 0 รายงาน |